ၵႃႈ

တႆး

သဵင်ဢွၵ်ႇ

• IPA^(key): /kaː˧˧˨/

• သဵင်:

  (file)

• တူၼ်းၸၢပ်ႈလႅပ်ႈ: -aː

ႁိၵ်ႈ

ၵႃႈ (kāa) (classifier တူၼ်ႈ)

• တူၼ်ႈၶဝ်ႈဢၼ်ပႆႇလႆႈသွမ်ႈ၊ ၶဝ်ႈပိူၵ်ႇ ဢၼ်ဝၢၼ်ႇဝႆႉသေဢွၵ်ႇငွၵ်ႈဢွၵ်ႇတူၼ်ႈ၊ ဢၼ်ပႆႇထိုင်တီႈသွမ်ႈ။

ဝေႃးႁၢၼ်ႇ တၢင်ႇၸိူဝ်း

• ၵႃႈၼမ်ႉ၊ ၵႃႈလွႆ၊ ၵႃႈမတ်ႉ၊ ၵႃႈပႆႇ၊ ၵႃႈၸွၵ်း၊ ၵႃႈယုမ်ႇ။

ၵမ်ႉႁိၵ်ႈ

ၵႃႈ (kāa) (ႁိၵ်ႈဝူၼ်ႉႁူႉ တၢင်းၵႃႈ)

• တၢင်းဢၼ်ၼမ်ၼမ်လႆလႆ တၢင်းဢမ်ႇၵိုတ်းဢမ်ႇၶင်ႉၶေႃႈၸွႆႈပိူၼ်ႈမီးႁႅင်းႁႅင်းယႂ်ႇ။

ဝေႃးႁၢၼ်ႇ တၢင်ႇၸိူဝ်း

ၵႃႈပဵၼ်၊ ၵႃႈဝႃႈ၊ ၵႃႈမီး၊ ၵႃႈႁၼ်၊ ၵႃႈႁူႉ၊ ၵႃႈႁဵတ်း၊ ၵႃႈလၢတ်ႈ၊ ၵႃႈမႃး၊ ၵႃႈထိုင်၊ ၵႃႈသိုဝ်ႉ၊ ၵႃႈၶႆ၊ ၵႃႈသွၼ်၊ ၵႃႈႁွင်ႉ၊ ၵႃႈႁဵတ်း၊ ၵႃႈမေႃ၊ ၵႃႈၸၢင်ႊ ၵႃႈဢဝ်၊ ၵႃႈၶဝ်ၵႃႈၶိင်းၵႃႈၼႆး၊ ၵႃႈပူႇၵႃႈယႃႊ ၵႃႈထဝ်ႈၵႃႈၵႄႇ၊ ၵႃႈယိင်းၵႃႈၸႆး၊ ၵႃႈလုၵ်ႈၵႃႈလၢၼ်၊ ၵႃႈၸိုဝ်ႈ၊ ၵႃႈၸိူဝ်း၊ ၵႃႈဢၼ်။

ၵမ်ႉႁိၵ်ႈ

ၵႃႈ (kāa) (ႁိၵ်ႈဝူၼ်ႉႁူႉ တၢင်းၵႃႈ)

• ၶၼ်သုင်၊ ၶၼ်ယႂ်ႇ၊ ၶၼ်ၼမ်၊ ၶၼ်မၼ်း ၼမ်လိူဝ်သေ ဢၼ်သွၼ်ႇဝႆႉ။

“သိူဝ်ႈၽိုၼ်ၼႆႉ ၵႃႈ ၼႅၼ်ႇလူး”

သၢင်ႈ

ၵႃႈ (kāa) (ႁိၵ်ႈဝူၼ်ႉႁူႉ လွင်ႈၵႃႈ)

• တၢင်းဢၼ်တူင်ႉၼိုင်တူဝ်ၶိင်းတိၼ်မိုဝ်း ဢၼ်ပႃးတင်း တၢင်းႁတ်ႁၢၼ်။ ဢၼ်ပႃးတၢင်းသူင်သိူဝ်း။ ဢၼ်ၵိုၵ်းလွင်ႈႁႆႇတိုင်ႈၵႃႈယွပ်ႇ။
• ဢဝ်တိၼ် မိုဝ်း ဢႅင်ႈ တူဝ် ႁူဝ်ၸိူဝ်းၼၼ်ႉ တူင်ႉ ၼိုင်ၼႄ ႁႂ်ႈလီယဵမ်ႈ လီတူၺ်း။ ၽွၼ်ႉ။

“ၵႃႈပၼ်ႇၵွင်၊ ၵႃႈၼူၵ်ႉ ၵႃႈတူဝ်း”

• တၢင်းဢၼ်ဢဝ်ၸိူဝ်ႉၽၼ်းတူၵ်းလိၼ်၊ တူၵ်းထိူၵ်ႇ။ ၵႃႈဝႆႉ။ ဝၢၼ်ႇဝႆႉ။

ဝေႃးႁၢၼ်ႇ တၢင်ႇၸိူဝ်း

• ၵႃႈၵႃႈဝႅၼ်ဝႅၼ်။ ၵႃႈတၢၵ်ႇၵႃႈတိူၼ်း။ ၵႃႈၶဝ်ႈၵႃႈဢွၵ်ႇ။ ၵႃႈၸွမ်းၵွင်။ ၵႃႈၸွမ်းၵၼ်။ ၵႃႈၼူၵ်ႉ။ ၵႃႈငိူၵ်ႈ (ၵႃႈတူဝ်း)။ ၵႃႈၶဵတ်ႇ။ ၵႃႈလိင်း။ ၵႃႈၸိူင်းၵႃႈယိူင်း။ ၵႃႈယင်း၊ ၵႃႈၶႅၼ်ႉၵႃႈလႆး။

သၢင်ႈ

ၵႃႈ (kāa) (ႁိၵ်ႈဝူၼ်ႉႁူႉ လွင်ႈၵႃႈ)

• ၸႂ်ႉတိုဝ်း လွင်ႈတႅၵ်ႈၵၼ်သေ ၼႄပၼ် တီႈပွင်ႇဝႃႈ ၽဵင်ႇၵၼ် တၢၼ်ႇၵၼ်။

"ယႂ်ႇၵႃႈၵၼ် ယႂ်ႇတၢၼ်ႇၵၼ်"

ၵမ်ႉသၢင်ႈ

ၵႃႈ (kāa)

• ၶေႃႈ ဢၼ်ၸႂ်ႉႁႂ်ႈႁဵတ်းသၢင်ႈ ဢမ်ႇႁဵတ်းဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈ။

“ဢမ်ႇလိူဝ်လႆႈၵေႃႈ ၵႃႈလႆႈၵႂႃႇ တိၵ်းတိၵ်းၼၼ်ႉၼႃႇ”

ၵမ်ႉသၢင်ႈ

ၵႃႈ (kāa)

• ၶေႃႈ ၵမ်ႉၼႄ လွင်ႈဝႃႈ တေႁဵတ်းႁႂ်ႈယဝ်ႉ တေႁဵတ်း ႁႂ်ႈပဵၼ်။

“ၵႃႈဢမ်ႇယဝ်ႉ ဢမ်ႇၸူး၊ ၵႃႈဢမ်ႇလႆႈ ဢမ်ႇၸူး”

ႁဵင်း

ၵႃႈ (kāa)

• ဢၼ်တၢင်တီႈ 'တီႈ' ၼၼ်ႉ၊ တၢင်ၵမ်ႈၽွင်ႈဢၼ်တၢင်ဢၼ်မီးတူဝ်၊ ဢၼ်ပဵၼ်တူဝ်ၽၢင်ၵႃႈၸွၵ်ႉၵႃႈၸဵင်ႇ။

ဝေႃးႁၢၼ်ႇ တၢင်ႇၸိူဝ်း

• ၵႃႈၼွၵ်ႈ ၵႃႈၼႂ်း၊ ၵႃႈၼိူဝ် ၵႃႈတႂ်ႈ၊ ၵႃႈၼၢၼ်ႈ ၵႃႈၼႆႈ၊ ၵႃႈၼမ်ႉၵႃႈတႃႈ၊ ၵႃႈလွႆ၊ ၵႃႈၵွင်း၊ ၵႃႈႁၼ်ႈၵႃႈဢိုၼ်ႇ၊ ၵႃးၼႃႈ၊ ၵႃႈလင်၊ ၵႃႈၶုမ်ႇ၊ ၵႃႈၶူင်ႈ၊ ၵႃႈပဵင်း၊​ၵႃႈဝဵင်း၊ ၵႃႈဝၢင်း၊ ၵႃႈၵၢတ်ႇ၊ ၵႃႈပွႆး၊ ၵႃႈတႃႈ၊ ၵႃႈတၢင်း။

ၶေႃႈၸႅင်ႈ

ၵႃႈ (kāa)

• ၶေႃႈ ဢၼ်ၼႄပၼ် ဢွင်ႈတီႈ။ ၶေႃႈၸႂ်ႉ တႅၼ်းတၢင် တီႈ။

“ၵႃႈၼၼ်ႈ ၵႃႈၼႆႈ”

ဢၢင်ႈဢိင်

1. လုင်းၵၢၼ်ႈၶမ်းသၢင်ႇသၢမ်၊ ပပ်ႉပိုတ်ႇၶေႃႈၵၢမ်းတႆး၊ ၵေႃလိၵ်ႈလၢႆးလႄႈၾိင်ႈငႄႈတႆး ၸေႊဝဵင်းၼမ်ႉၶမ်း၊ 2001။
2. ပပ်ႉဢၽိထၢၼ်ႇတႆး၊ ၸဝ်ႈသုၶမ်း